Συνέντευξη με τον Όμηρο Αβραμίδη
Πώς ξεκινήσατε να γράφετε το πρώτο σας βιβλίο; Σε ποια ηλικία; Δούλευα χρόνια στο χώρο του βιβλίου, αρχικά σαν μεταφραστής και αργότερα σαν στέλεχος σε εκδοτικές εταιρίες. Σ’ όλο αυτό το διάστημα μου πέρασε πολλές φορές η δέα να γράψω ένα βιβλίο, δεν το τόλμησα όμως μέχρι που έφτασα τα πενήντα εφτά. Και τότε το αποφάσισα κι έγραψα το πρώτο. Ξεχωρίζετε κάποιο από τα βιβλία σας; Ποιον ήρωα από τα βιβλία σας θεωρείτε «καλύτερο»; Για το συγγραφέα τα βιβλία του είναι σαν τα παιδιά του. Κι όπως ο γονιός αγαπά εξίσου όλα του τα παιδιά, έτσι κι ο συγγαφέας αγαπά όλα του τα βιβλία. Το αναγνωστικό μου κοινό όμως έχει ξεχωρίσει δύο: «Ο δρόμος του φεγγαριού» και «Τα μάτια της ψυχής» κι αυτό φαίνεται από το μεγάλο αριθμό πωλήσεων. Σ’ ό,τι αφορά τους ήρωες ενός μυθιστορήματος, είναι γνωστό πως πάντα υπάρχουν οι καλοί κι οι κακοί, όπως συμβαίνει στην καθημερινή πραγματικότητα. Για το συγγραφέα όλοι του οι ήρωες είναι απαραίτητοι για τη δομή του μυθιστορήματός του. Αγαπά όμως, όπως όλος ο κόσμος, αυτούς που διακρίνονται για την καλοσύνη και την ανθρωπιά τους. Απ’ αυτή την άποψη προσωπικά αγαπώ ιδιαίτερα τον βασικό μου ήρωα στο βιβλίο μου «Ακριβή κληρονομιά», γιατί ενσαρκώνει τον ιδεώδη άνθρωπο, τον άνθρωπο που είναι γεμάτος αγάπη και καλοσύνη για τους συνανθρώπους του. Υπάρχει κάποιος «αγαπημένος» συγγραφέας για σας ή «αγαπημένο» βιβλίο; Πολλοί είναι οι αγαπημένοι μου συγγραφείς και πολλά τα βιβλία, τόσο που μου είναι δύσκολο να ξεχωρίσω κάποιο. Από πού εμπνέεστε τις ιστορίες των βιβλίων σας; Τα γεγονότα σε κάθε βιβλίο είναι προϊόν μυθοπλασίας ή συσχετίζονται και με γεγονότα της πραγματικότητας; Τις ιστορίες μου τις εμπνέομαι από βιώματα. Βίωσα στην ιδιαίτερη πατρίδα μου, την Κύπρο, τον απελευθερωτικό αγώνα του 1955-59, και την τουρκική εισβολή του 1974. Αυτό ήταν το θέμα στα πρώτα δυο βιβλία μου, καθώς και στο τέταρτο και το έβδομο. Άλλα, όπως για παράδειγμα «Τα μάτια της ψυχής», ήταν αποτέλεσμα κάποιoυ τυχαίου συμβάντος, ή γεγονότος που με συγκίνησε ιδιαίτερα. Και ασφαλώς, όλα τα μυθιστορήματα, ακόμα κι αυτά που βασίζονται σε πραγματικά γεγονότα, είναι κατά το μεγαλύτερο μέρος τους μυθοπλασία Οι ήρωες των βιβλίων σας είναι φτιαγμένοι από την φαντασία σας ή είναι άτομα από το περιβάλλον σας; Οι περισσότεροι είναι πλάσματα της φαντασίας μου. Κάποιους όμως από τους ήρωσες του ο συγγραφέας τους εμπνέεται από υπαρκτά πρόσωπα. Τι σημαίνει η συγγραφή βιβλίων για εσάς; Για μένα η συγγραφή είναι μια ευχάριστη και δημιουργική απασχόληση. Απολαμβάνω την παρέα με τους ήρωές μου και χαίρομαι τη συντροφιά τους. Ποιες δυσκολίες αντιμετωπίζετε ως συγγραφέας; Δυσκολίες αντιμετώπισα στην αρχή σ’ ό,τι αφορά την αποδοχή του βιβλίου από τον εκδότη και την έκδοσή του, αυτό όμως συνέβαινε όσο ήμουν ακόμα άγνωστος. Μετά και το δεύτερο βιβλίο μου, δεν αντιμετώπισα πια καμιά δυσκολία. Σας ενοχλεί η κακή κριτική; Όχι, καθόλου. Ίσα ίσα, θέλω ν’ ακούω από κάθε αναγνώστη την αλήθεια για το πώς του φάνηκε το βιβλίο μου. Αν με ρωτάτε για την κριτική από επγγελματίες κριτικούς βιβλίων, και πάλι θεωρώ δικαίωμά τους να με κρίνουν. Ποια είναι τα σχέδιά σας για το μέλλον; Σκέφτεστε να γράψετε καινούριο βιβλίο; Πάντα ένας συγγραφέας σκέφτεται να γράψει ένα επόμενο βιβλίο. Καμιά φορά όμως στερεύει, ύστερα από πολλά που έχει γράψει. Και τότε περιμένει τη στιγμή που θα «γεμίσουν πάλι οι μπαταρίες του». Πείτε μας ένα βιβλίο που δεν έχετε γράψει εσείς, όμως θα θέλατε να το είχατε γράψει. Δύσκολη απάντηση. Πολλά ίσως. Ίσως όμως και κανένα, δεδομένου ότι όσο και να ξεπερνά πολύ τις δυνατότητές σου ένα βιβλίο, έχει τη σφραγίδα και την προσωπικότητα κάποιου άλλου. Η υπόθεση στο βιβλίο σας «Οι δρόμοι της καρδιάς» έχει αίσιο τέλος. Νομίζετε ότι είναι σημαντικό να προβάλλεται πάντα η αίσια έκβαση; Είναι αλήθεια πως κατά κανόνα οι αναγνώστες προτιμούν το αίσιο τέλος. Προσωπικά όμως, θεωρώ πως, επειδή στη ζωή μας δεν έχουμε πάντα αίσιο τέλος, δεν είναι καθόλου επιτακτική ανάγκη η αίσια έκβαση. Θεωρείτε ποιο σημαντικό το δρόμο της καρδιάς ή αυτόν της λογικής; Τώρα μου βάζετε δύσκολα…Είναι αλήθεια πως η καρδιά κι η λογική συγκρούονται πολλές φορές και ο άνθρωπος βρίσκεται τότε σε δίλημμα. Θα έλεγα πως χρειάζεται ισορροπία ανάμεσα σ’ αυτά τα δυο. Ν’ ακούμε και την καρδιά και τη λογική μας, και να δρούμε αναλόγως. Αν για παράδειγμα, η λογική μας λέει ότι μας συμφέρει να κάνουμε μια πράξη και το συναίσθημα λέει όχι, γιατί αυτή η πράξη θα βλάψει κάποιους άλλους, πρέπει ν’ ακούσουμε το συναίσθημα. Και αντίστροφα. Κοκονάκη Φωτεινή Λεμονίδου Αναστασία Μηλιάδου Ελένη Β2 τμήμα Λυκείου Ν.Περάμου Καβάλας |
Συζήτηση με τη Μανίνα Ζουμπουλάκη
Στις 29 Μαρτίου 2016 επισκέφτηκε το σχολείο μας η συγγραφέας Μανίνα Ζουμπουλάκη μετά από πρόσκληση μας. Στο πλαίσιο δράσεων φιλαναγνωσίας που επιδιώκει το σχολείο, η συγγραφέας συνομίλησε με μαθητές της Β΄ Λυκείου και καθηγητές, παρουσίασε σύντομα το συγγραφικό της έργο και το βιβλίο «Αόρατα κορίτσια», που διάβασαν οι μαθήτριες Ελένη Μηλιάδου και Ελένη Παπαδημητρίου, απάντησε σε απορίες μαθητών και τους πρότεινε ασκήσεις δημιουργικής γραφής.
Αρχικά εξήγησε ότι η συγγραφική ικανότητα δεν είναι έμφυτη. Αντίθετα, απαιτείται δουλειά, παρατηρητικότητα, ανάλυση και βαθύς στοχασμός για να γράψει κανείς. Η έμπνευση μπορεί να είναι μια εικόνα. Αυτή προσδιορίζει τον ήρωα, τον τόπο και το χρόνο. Συνήθως η εικόνα αυτή σχετίζεται με γεγονότα της καθημερινότητας, με βιώματα, τα οποία συχνά τροφοδοτούν τη λογοτεχνία. Είναι σημαντικό αρχικά να προσδιορίσει ο γράφων τι θέλει ο ήρωας του και στη συνέχεια να τον ωθήσει σε κίνηση, σε δράση ώστε να συντελεστεί η συναισθηματική αλλαγή του (ανατροπή). Οι ήρωες στη λογοτεχνία είναι πιο ενεργητικοί από το συνηθισμένο άνθρωπο και τα όνειρά τους γίνονται πραγματικότητα. Γι’ αυτό με τη λογοτεχνική γραφή επιτυγχάνεται η λύτρωση. Για την επιλογή του ήρωα δε χρειάζεται να ψάξουμε μακριά παρά μόνο στον εαυτό μας και στους γύρω μας. Επίσης πρέπει να ξεκαθαρίσουμε τι θα ξέρει ο ήρωας, τι θα ξέρουν οι άλλοι για τον ήρωα μας και τι θα αγνοεί ο ίδιος.
Για να επιτευχθεί ένα ικανοποιητικό συγγραφικό αποτέλεσμα είναι απαραίτητο ο γράφων να βάλει σε τάξη το χάος των σκέψεων και των ιδεών του και να χρησιμοποιεί συχνά την αφαιρετική, ελλειπτική διατύπωση. Χρειάζεται να δείχνει τις αντιδράσεις των ηρώων μέσα από τις πράξεις τους, χωρίς να αναλίσκεται σε κουραστικές περιγραφές, για να αφήνει ελεύθερο τον αναγνώστη να πλάθει με τη φαντασία του τις εικόνες.
Η ίδια μας εξομολογήθηκε ότι προτιμά τη δυναμική, αντισυμβατική γραφή, που χαρακτηρίζεται από αστυνομική πλοκή, καθώς δημιουργεί αγωνία στον αναγνώστη. Μας είπε ακόμη ότι αντλεί το υλικό της από συγγενικά-φιλικά πρόσωπα, βιώματα, καθημερινά γεγονότα, βιβλία, ταινίες, ότι δεν έχει κάποιο σταθερό χρονοδιάγραμμα εργασίας και ότι προτιμά να περιγράφει ηθικούς ήρωες, κυρίως γυναίκες, και να δίνει ως λύση στα μυθιστορήματά της ένα καλό τέλος. Έτσι, μέσα από τη συγγραφή, καταφέρνει να ζει δημιουργικά και να επιμένει ακόμη κι όταν δέχεται αρνητική κριτική.
Συμβούλεψε τους μαθητές να γράφουν, έστω ημερολόγιο, επειδή έτσι ξεκινά ένας έφηβος τη συγγραφή, να αντιγράφουν αποσπάσματα από βιβλία απομνημονεύοντάς τα, και τους πρότεινε διάφορες ενδιαφέρουσες ασκήσεις, για να αναζητήσουν το προφίλ του ήρωά τους ή το υλικό της ιστορίας τους.
Στην κοινωνικοποίηση
Στη δουλειά
Στην ξεκούραση
Στη φιλανθρωπία
Στον έρωτα
Στον εαυτό σου
Αυτά που δε θα ξεχάσω ποτέ
Αυτά που δε θέλω ν’ αντιμετωπίζω
Τα ρούχα που δε φοράω πια και γιατί
Τι θα άλλαζα σ’ εμένα (αν είχα ένα μαγικό ραβδί)
Τι με ανησυχεί
Τι εύχομαι να συμβεί
Τα θετικά μου στοιχεία
Τι θα έσωζα σε μια πυρκαγιά
Τι με τρελαίνει, με κάνει έξαλλο/η
Τι ξέρω να κάνω καλά και μπορώ να το μεταδώσω σε άλλους
Τι θα ήθελα να μάθω
Από ποιον θα ήθελα να πάρω συνέντευξη
Τι θα ήθελα να μάθω για τον εαυτό μου
Τι θα ήθελα να μάθω για τους άλλους
Τι έχει περίπου
Πότε έγινε
Πού έγινε
Γιατί έγινε
Τι θα συνέβαινε αν (μια ανατροπή)
Ποιο είναι το χειρότερο που θα μπορούσε να συμβεί (για να το αποφύγουμε)
Θα θέλαμε από καρδιάς να ευχαριστήσουμε τη Μανίνα Ζουμπουλάκη που με τόση προθυμία επισκέφτηκε το σχολείο μας και μας έδωσε πολύτιμες ιδέες δημιουργικής γραφής. Ως μικρό αντάλλαγμα της αφιερώνουμε το παρακάτω βίντεο.
Β2 και Β3 τμήμα Λυκείου Ν.Περάμου Καβάλας
Στις 29 Μαρτίου 2016 επισκέφτηκε το σχολείο μας η συγγραφέας Μανίνα Ζουμπουλάκη μετά από πρόσκληση μας. Στο πλαίσιο δράσεων φιλαναγνωσίας που επιδιώκει το σχολείο, η συγγραφέας συνομίλησε με μαθητές της Β΄ Λυκείου και καθηγητές, παρουσίασε σύντομα το συγγραφικό της έργο και το βιβλίο «Αόρατα κορίτσια», που διάβασαν οι μαθήτριες Ελένη Μηλιάδου και Ελένη Παπαδημητρίου, απάντησε σε απορίες μαθητών και τους πρότεινε ασκήσεις δημιουργικής γραφής.
Αρχικά εξήγησε ότι η συγγραφική ικανότητα δεν είναι έμφυτη. Αντίθετα, απαιτείται δουλειά, παρατηρητικότητα, ανάλυση και βαθύς στοχασμός για να γράψει κανείς. Η έμπνευση μπορεί να είναι μια εικόνα. Αυτή προσδιορίζει τον ήρωα, τον τόπο και το χρόνο. Συνήθως η εικόνα αυτή σχετίζεται με γεγονότα της καθημερινότητας, με βιώματα, τα οποία συχνά τροφοδοτούν τη λογοτεχνία. Είναι σημαντικό αρχικά να προσδιορίσει ο γράφων τι θέλει ο ήρωας του και στη συνέχεια να τον ωθήσει σε κίνηση, σε δράση ώστε να συντελεστεί η συναισθηματική αλλαγή του (ανατροπή). Οι ήρωες στη λογοτεχνία είναι πιο ενεργητικοί από το συνηθισμένο άνθρωπο και τα όνειρά τους γίνονται πραγματικότητα. Γι’ αυτό με τη λογοτεχνική γραφή επιτυγχάνεται η λύτρωση. Για την επιλογή του ήρωα δε χρειάζεται να ψάξουμε μακριά παρά μόνο στον εαυτό μας και στους γύρω μας. Επίσης πρέπει να ξεκαθαρίσουμε τι θα ξέρει ο ήρωας, τι θα ξέρουν οι άλλοι για τον ήρωα μας και τι θα αγνοεί ο ίδιος.
Για να επιτευχθεί ένα ικανοποιητικό συγγραφικό αποτέλεσμα είναι απαραίτητο ο γράφων να βάλει σε τάξη το χάος των σκέψεων και των ιδεών του και να χρησιμοποιεί συχνά την αφαιρετική, ελλειπτική διατύπωση. Χρειάζεται να δείχνει τις αντιδράσεις των ηρώων μέσα από τις πράξεις τους, χωρίς να αναλίσκεται σε κουραστικές περιγραφές, για να αφήνει ελεύθερο τον αναγνώστη να πλάθει με τη φαντασία του τις εικόνες.
Η ίδια μας εξομολογήθηκε ότι προτιμά τη δυναμική, αντισυμβατική γραφή, που χαρακτηρίζεται από αστυνομική πλοκή, καθώς δημιουργεί αγωνία στον αναγνώστη. Μας είπε ακόμη ότι αντλεί το υλικό της από συγγενικά-φιλικά πρόσωπα, βιώματα, καθημερινά γεγονότα, βιβλία, ταινίες, ότι δεν έχει κάποιο σταθερό χρονοδιάγραμμα εργασίας και ότι προτιμά να περιγράφει ηθικούς ήρωες, κυρίως γυναίκες, και να δίνει ως λύση στα μυθιστορήματά της ένα καλό τέλος. Έτσι, μέσα από τη συγγραφή, καταφέρνει να ζει δημιουργικά και να επιμένει ακόμη κι όταν δέχεται αρνητική κριτική.
Συμβούλεψε τους μαθητές να γράφουν, έστω ημερολόγιο, επειδή έτσι ξεκινά ένας έφηβος τη συγγραφή, να αντιγράφουν αποσπάσματα από βιβλία απομνημονεύοντάς τα, και τους πρότεινε διάφορες ενδιαφέρουσες ασκήσεις, για να αναζητήσουν το προφίλ του ήρωά τους ή το υλικό της ιστορίας τους.
- Γράψε 15 πράγματα για τον εαυτό σου, που τα ξέρεις μόνο εσύ.
- Γράψε 15 πράγματα που ξέρουν οι άλλοι για σένα
- Σκέψου σε ποιον τομέα σου λείπει κάτι:
Στην κοινωνικοποίηση
Στη δουλειά
Στην ξεκούραση
Στη φιλανθρωπία
Στον έρωτα
Στον εαυτό σου
- Γράφω
Αυτά που δε θα ξεχάσω ποτέ
Αυτά που δε θέλω ν’ αντιμετωπίζω
Τα ρούχα που δε φοράω πια και γιατί
Τι θα άλλαζα σ’ εμένα (αν είχα ένα μαγικό ραβδί)
Τι με ανησυχεί
Τι εύχομαι να συμβεί
Τα θετικά μου στοιχεία
Τι θα έσωζα σε μια πυρκαγιά
Τι με τρελαίνει, με κάνει έξαλλο/η
Τι ξέρω να κάνω καλά και μπορώ να το μεταδώσω σε άλλους
Τι θα ήθελα να μάθω
Από ποιον θα ήθελα να πάρω συνέντευξη
Τι θα ήθελα να μάθω για τον εαυτό μου
Τι θα ήθελα να μάθω για τους άλλους
- Πριν ξεκινήσω να γράψω, αναρωτιέμαι:
Τι έχει περίπου
Πότε έγινε
Πού έγινε
Γιατί έγινε
Τι θα συνέβαινε αν (μια ανατροπή)
Ποιο είναι το χειρότερο που θα μπορούσε να συμβεί (για να το αποφύγουμε)
Θα θέλαμε από καρδιάς να ευχαριστήσουμε τη Μανίνα Ζουμπουλάκη που με τόση προθυμία επισκέφτηκε το σχολείο μας και μας έδωσε πολύτιμες ιδέες δημιουργικής γραφής. Ως μικρό αντάλλαγμα της αφιερώνουμε το παρακάτω βίντεο.
Β2 και Β3 τμήμα Λυκείου Ν.Περάμου Καβάλας